Ayaz İsmayılov: “Qəzalara səbəbiyyət yaradan iki ə...
14:56 02.12.2024
0
0
1
Heyvanların sağlamlığını qoruyaq
Heyvanlar həyatımızın ayrılmaz parçasıdır. Çünki hələ qədimlərdən insanlar onları əhilləşdirərək müxtəlif işlərdə istifadə etmiş, yaxud sevərək, əzizləyərək ev heyvanına çevirmişlər. Müasir dövrdə də evində it, pişik, quş, balıq, hemster kimi heyvanlar saxlayan insanlar az deyil. Kimiləri üçün hobbi, kimiləri üçün terapiya, kimiləri üçün, sadəcə, heyvansevərlikdən irəli gəlir bu məsələ.
Heyvanlar üzərində aparılan araşdırmalar göstərir ki, ən sədaqətli, sahibinə bağlı heyvanlardan biri, bəlkə də, birincisi itlərdir. Bunun səbəbi onların ilk əhliləşdirilən heyvanlar sırasında olmasıdır. Genetik araşdırmalara görə, itlər 30, pişiklər isə 20 min il əvvəl əhliləşdirilməyə başlanılıb. Hər bir canlının olduğu kimi, sevimli dostlarımızın da qayğıya ehtiyacı var. Əgər evimizdə heyvan saxlayırıqsa, ona vaxtlı-vaxtında yemək, su vermək, yaşayışı üçün şərait yaratmaq, sağlamlığına nəzarət etmək ən mühüm vəzifəmiz olmalıdır.
Təbii ki, hər birimiz evimizdə bəslədiyimiz heyvanın sağlamlığından əmin olmaq istəyirik. Bu həm heyvan üçün, həm də bizim üçün önəmlidir. Çünki heyvanlardan insanlara keçən bir çox xəstəliklər var. Məsələn, quduzluq, pişik cırmağı, mal çiçəyi, salmonella və sair zoonoz xəstəliklər insanlar üçün təhlükəlidir. Naxçıvan şəhər sakini Saleh İbrahimov da evində it və tutuquşu bəsləyir. Müsahibim hələ uşaqlıqdan heyvanlara xüsusi maraq duyduğunu, onları bəsləməyi, əzizləməyi sevdiyini söyləyir. O deyir: “Harada yaralı və ya bala it, pişik gördümsə, dərhal evə gətirər, onlara yatmaq üçün yer hazırlayar, əgər gətirdiyim heyvan körpədirsə, süd alaraq pipet və ya digər onu içirə biləcəyim vasitələrlə süd içirər, çimizdirər, bir sözlə, sağlam böyüməsi üçün əlimdən gələni edərdim. Bu sevgi illər keçsə də, bitmədi, hətta indi bir növ özümə dost hesab etdiyim itimlə birlikdə daha da artdı. Mən onu əldə etdikdə o, çox balaca idi. Demək olar ki artıq 3 ildir, mənim sədaqətli dostum olub. Onun sağlamlığının qayğısına qalmaq mənim borcumdur. Bunun üçün baytar həkimləri ilə əlaqə saxlasam da, təəssüf ki, daimi aparıb yoxlada biləcəyim bir qurum yoxdu. Ümid edirəm ki, gələcəkdə belə bir qurum yaradılar və biz ev heyvanlarımızı mütəmadi yoxlanışdan keçirərik. Çünki bu həm bizim, həm də onların sağlamlığı üçün vacibdir”.
Naxçıvan Dövlət Universitetinin Baytarlıq təbabəti kafedrasının müəllimi Mürsəl Karabacak heyvanlarda peyvəndləmənin önəminə diqqət çəkərək deyir: “İt və ya pişiklərin peyvəndlənməsi üçün, ilk növbədə, süddən kəsilməyi lazımdır. Təxminən, 2 aylıq bir zamandan bəhs edirik. Peyvənd olunacaq heyvan ən az bir kiloqram olmalıdır. Lakin pişiklərdə inkişaf itlərə nisbətən zəif olduğuna görə bəzən çəki bir kiloqramdan az olduqda belə, peyvəndləmə aparmaq mümkündür. Peyvənd heyvanın it və ya pişik olmasına görə fərq edir. Çünki bu heyvanların hər birinin ayrı-ayrı xəstəlikləri var. Peyvənd olunmadan öncə baytar həkimi iç və çöl mikroblarına qarşı dərman təyin etməlidir. Əgər bu edilməzsə, peyvənd xəstəliklərdən qorunma göstərməz. Peyvəndlər həkim məsləhəti ilə ildə bir dəfə təkrar olunmalıdır. Əgər itimiz və ya pişiyimiz sərbəst şəkildə bayıra gedib-gəlirsə, iç və çöl mikrob dərmanları iki ayda bir, əgər çıxmırsa üç ayda bir verilməlidir. Təbii ki, bizə təkcə it və ya pişiklər üçün müraciət edilmir. Tutuquşu kimi ev quşları üçün də müraciətlər olur və onları müayinə edib resept yazırıq. Bütün heyvanlardan insanlara keçən 200-dən çox xəstəlik var. Əsasən, it və pişiklərdə quduzluq peyvəndi mütləq olunmalıdır”.
Türkanə ƏSƏDOVA
Nəşr edilib : 30.11.2024 11:10
Digər xəbərlər
