Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin bu ilin yanvar ayında Çinin CGTN telekanalına verdiyi müsahibə, ölkəmizin enerji siyasətində strateji baxışları və yenilikçi yanaşmaları bir daha vurğulayır. Bu çıxış enerji resurslarının idarə edilməsində təkcə iqtisadi göstəricilərin deyil, həm də ekoloji və siyasi məsuliyyətin əsas prioritet olduğunu nümayiş etdirir. Ölkə başçısının bəyanatları, qlobal enerji keçidində Azərbaycanın tutduğu mövqeni və bu sahədəki liderlik iddiasını açıq şəkildə göstərməklə yanaşı, dayanıqlı inkişaf hədəflərinə uyğun irəliləyişi də təsdiqləyir.

Qlobal enerji keçidi və Azərbaycanın rolu

Dünya miqyasında iqlim dəyişikliklərinin sürətlənməsi və təbii resursların tükənməsi prosesi, dövlətləri ekoloji cəhətdən təmiz enerji mənbələrinə yönəltməyə vadar edir. Bu proses, öz növbəsində, enerji ehtiyatlarına malik ölkələrin üzərinə böyük məsuliyyət qoyur. Onlar əldə etdikləri qazancı təkcə iqtisadi deyil, həm də ekoloji və elmi baxımdan səmərəli, davamlı inkişafa xidmət edən layihələrə yatırmalıdırlar.

Azərbaycan da bu strateji məsuliyyəti dərk edərək qazıntı yanacaq satışından əldə etdiyi gəlirləri yalnız iqtisadi maraqlarla məhdudlaşdırmır, eyni zamanda ekoloji təhlükəsizlik və dayanıqlı inkişaf prinsipinə əsaslanan alternativ enerji layihələrinə yönəldir. Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi əsas hədəflərdən biri, 2027-ci ilə qədər 2 qiqavat, 2030-cu ilə qədər isə 6 qiqavat gücündə Günəş və külək enerjisi istehsalına nail olmaqdır. Bu hədəflər Azərbaycanın enerji siyasətinin nə qədər irəliləyişçi və strateji olduğunu göstərir.

Qarşıya qoyulan böyük hədəflər təkcə enerji təhlükəsizliyinin möhkəmləndirilməsi deyil, həm də karbon emissiyalarının azaldılması və ekoloji tarazlığın qorunması məqsədlərinə xidmət edir. Bu, Azərbaycana qlobal enerji bazarında daha fəal iştiraka imkan verməklə yanaşı, milli səviyyədə ekoloji çirklənmənin qarşısını almağa yönələn prioritet addımların əsasını qoyur.

İnvestisiya mühiti və beynəlxalq əməkdaşlıq

Azərbaycanın “yaşıl enerji” sektorunda qazandığı uğurların təməlində xarici və yerli investorlar üçün formalaşdırılan əlverişli siyasi və iqtisadi mühit dayanır. Prezident İlham Əliyev dəfələrlə qeyd edib ki, ölkəmizin enerji sektoruna sərmayə yatırmaq üçün geniş imkanlar mövcuddur. Bu prioritet sahənin inkişafı təkcə iqtisadi maraqlar baxımından deyil, eyni zamanda Azərbaycanın davamlı inkişaf strategiyasında əsas yer tutur.

Layihələrdə Çin istehsalı olan günəş panelləri və batareyaların tətbiqi xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Çin texnologiyalarının keyfiyyət və rəqabətədavamlı qiymət baxımından üstünlükləri, Azərbaycanın elmi-texniki inkişafa əsaslanan enerji bazarında yeni perspektivlər yaradır. Bu beynəlxalq əməkdaşlıq ölkəmizin strateji mövqeyini möhkəmləndirməklə yanaşı, həm də ekoloji inkişafa töhfə verir. Beləliklə, ölkə daxilində və xaricdə investorlar üçün yeni imkanlar açılır, dövlətin siyasi və iqtisadi mövqeyi dünya bazarında daha da güclənir.

Naxçıvan Muxtar Respublikasının rolu

Azərbaycanın “yaşıl enerji” siyasətində Naxçıvan Muxtar Respublikası xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Muxtar respublikanın coğrafi mövqeyi və iqlim şəraiti, Günəş enerjisi potensialını artırmaq baxımından ideal mühit yaradır. Hazırda bölgədə bərpa olunan enerji mənbələri üzrə müxtəlif elmi-texnoloji layihələr həyata keçirilir. Bu layihələr Naxçıvanın enerji müstəqilliyini təmin etmək üçün mühüm vasitə olmaqla yanaşı, bütövlükdə, Azərbaycanın alternativ enerji strategiyasına da əhəmiyyətli töhfə verir.

Naxçıvanın strateji potensialı, onun həm regional, həm də qlobal səviyyədə davamlı inkişaf prosesinə inteqrasiyasını asanlaşdırır. Muxtar respublikada reallaşan “yaşıl enerji” layihələri ölkəmizin ümumi enerji xəritəsində ekoloji baxımdan davamlı və iqtisadi baxımdan səmərəli bir modelin əsasını qoyur.

2023-2027-ci illərdə Naxçıvanın sosial-iqtisadi inkişaf proqramı

Naxçıvan Muxtar Respublikasında həyata keçirilən 2023-2027-ci illər üçün sosial-iqtisadi inkişaf Dövlət Proqramı regionun bütün sahələrində müasir infrastrukturun qurulmasını, enerji səmərəliliyinin artırılmasını və elmi əsaslara söykənən texnoloji yeniliklərin tətbiqini prioritet elan edir. Bu plan muxtar respublikanın dayanıqlı, ekoloji və iqtisadi cəhətdən əlverişli bir mühitə çevrilməsinə xidmət edən çoxşaxəli tədbirləri nəzərdə tutur.

Bərpa olunan enerji mənbələrinə yönəlik təşəbbüslərin reallaşdırılması, ekoloji tarazlığın qorunması və su ehtiyatlarından rasional istifadə kimi siyasi qərarlar, sosial infrastrukturun müasirləşdirilməsi ilə paralel şəkildə həyata keçirilir. Bu kontekstdə, innovativ yanaşmaların sənaye və istehsalat sahələrində tətbiqi informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından daha geniş istifadəyə şərait yaradır.

Sözügedən proqram çərçivəsində regionun coğrafi mövqeyindən səmərəli şəkildə istifadə edərək, bərpa olunan enerji istehsalını özündə birləşdirən sənaye parklarının, istirahət və turizm məkanlarının formalaşdırılması prioritet elan olunmuşdur. Eyni zamanda turizm infrastrukturunun ekoloji standartlara uyğun qurulması, ağıllı texnologiyaların tətbiqi ilə resurslardan səmərəli istifadənin təmin edilməsi kimi strateji addımlar da sənədin mühüm tərkib hissəsidir.

Naxçıvan Muxtar Respublikasında təhsil və kadr hazırlığı, regionun dayanıqlı inkişaf konsepsiyasının əsas sütunlarından birini təşkil edir. Enerji sahəsində beynəlxalq standartlara cavab verən mütəxəssislərin hazırlanması üçün universitetlər və peşə məktəbləri müasir təlim modellərinə uyğunlaşdırılır, enerji sahəsində ixtisaslaşmış elmi-tədqiqat mərkəzləri təsis olunur. Bu yanaşma bölgənin elmi, texnoloji və iqtisadi potensialının sürətli artımına təkan verir.

Sosial-iqtisadi inkişaf proqramı, eyni zamanda yerli istehsalın gücləndirilməsində, rəqəmsal iqtisadiyyatın inkişafında və ekoturizmin populyarlaşdırılmasında mühüm rol oynayacaq. Ekoloji tarazlıq və yaşıl infrastruktur məsələləri isə bu sənədin əsas prioritet istiqamətləri kimi diqqət mərkəzində saxlanılır. Bu proqram Naxçıvanın iqtisadiyyatında yeni iş yerləri yaradılmasına, sosial təminatın gücləndirilməsinə və beləliklə, region əhalisinin rifahının yüksəldilməsinə də hesablanıb.

Dayanıqlı inkişaf və qlobal liderlik

Azərbaycanın enerji siyasəti təkcə iqtisadi şaxələndirməyə və ixrac potensialının artırılmasına deyil, eyni zamanda qlobal iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə, ekoloji tarazlığın qorunmasına və dayanıqlı inkişaf prinsiplərinə əsaslanır. Bu, dövlətimizə beynəlxalq aləmdə enerji sektorunda strateji mövqeyini möhkəmləndirməyə imkan verir və ölkəmizi ekoloji baxımdan davamlı enerji sistemlərinin formalaşdırılmasında nümunəvi bir model kimi tanıdır.

Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, yaşıl texnologiyalara və innovativ enerji layihələrinə yönəldilən sərmayələr, Azərbaycanda yeni bir iqtisadi və ekoloji inqilabın başlanğıcını qoyur. Bu yanaşma ölkəmizin enerji təhlükəsizliyinin artırılması ilə yanaşı, milli resursların səmərəli istifadəsinə və qlobal enerji bazarlarında üstün mövqenin təmin edilməsinə şərait yaradır.

Beləliklə, Azərbaycan təkcə daxili tələbatı qarşılayan enerji sektorunu formalaşdırmır, eyni zamanda xarici bazarlara ekoloji cəhətdən təmiz enerji ixracını da həyata keçirməyə hazırlaşır. Bu isə ölkəmizin dünya miqyasında ekoloji və siyasi nüfuzunu artırmaqla qlobal enerji xəritəsində əsas oyunçulardan birinə çevrilməsinə gətirib çıxarır.

Azərbaycanın enerji strategiyası, iqtisadi inkişafla ekoloji məsuliyyətin vəhdətindən ibarət olan uğurlu bir model kimi dəyərləndirilir. Prezident İlham Əliyevin səsləndirdiyi hədəflər həm milli, həm də qlobal enerji keçidində ölkəmizi ön sıralara çıxarır. Xarici və yerli investorlar üçün yaradılmış mükəmməl sərmayə mühiti, Çin istehsalı olan günəş panelləri və digər yaşıl texnologiyaların geniş tətbiqi Azərbaycanda dayanıqlı inkişaf üçün mühüm imkanlar yaradır.

Naxçıvan Muxtar Respublikasında qarşıdakı illəri əhatə edən sosial-iqtisadi inkişaf proqramına uyğun şəkildə bərpa olunan enerji istehsalının genişləndirilməsi, muxtar respublikanın strateji yüksəlişinə dinamik impuls verəcək. Bu layihələr həm Naxçıvanın, həm də, bütövlükdə, Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyini və ekoloji gələcəyini təmin edən əsas faktorlar sırasına daxil olur. Nəticədə, Azərbaycan yalnız regionda deyil, bütün dünyada yaşıl enerji inqilabında aparıcı rola malik bir dövlət kimi mövqeyini daha da möhkəmləndirir.

Əli ABBASOV

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin deputatı