NAXÇIVAN :

05 Fevral 2025, Çərşənbə

Texnologiyanın möcüzəsi: süni intellekt və onun düzgün istifadəsi

...

Süni intellekt bu gün texnologiyanın ən möhtəşəm uğurlarından biri kimi həyatımıza daxil olub. Artıq gündəlik fəaliyyətimizdə, iş dünyasında və elmdə özünü göstərən bu texnologiya çox sürətlə inkişaf etməkdədir. Amma bununla yanaşı, süni intellektdən düzgün istifadə etməsək, ciddi problemlərlə rastlaşar və bu texnologiyanın potensialı əksinə zərərlə nəticələnə bilər.

Ona görə ki, şəkil tanıma sistemlərindən tutmuş, avtomobil idarə edən proqramlara qədər hər bir tətbiq düzgün qurulmazsa, insanlar üçün risklər yaranar. Məsələn, səhv verilən məlumat və ya əskik təlimləndirilmiş model həyatımızı təhlükə qarşısında qoyar. Həmçinin insanın əvəzlənməsi prosesində sosial və iqtisadi cəhətdən ciddi zərərlərin çıxması da istisna deyil.

Bununla yanaşı, süni intellektdən istifadə etməyin təsiri yalnız sosial və iqtisadi deyil, eyni zamanda ekoloji təsirlərlə də bağlıdır. Bu texnologiyanın işləməsi üçün ciddi enerji sərfi tələb olunur. Data mərkəzləri süni intellektin işləməsi üçün lazımi resursları təmin etmək məqsədilə böyük miqdarda elektrik enerjisi istehsal edir. Bu enerji ehtiyacı bəzən ənənəvi elektrik stansiyalarından qarşılanır və bu da ətraf mühit üçün zərərlidir.

Süni intellektin təlimi və əməliyyata hazırlanması üçün istifadə olunan məlumat bazalarının işlənməsi üçün su da tələb olunur. Əslində, məlumatların saxlanması, emalı və təlimləndirilməsi çoxlu su sərf edən bir prosesdir. Məsələn, “Google” və ya digər nəhəng data mərkəzlərində süni intellektin inkişafı üçün milyonlarla litr su istifadə edir və bu da təbii resursların tükənməsinə gətirib çıxarır.

Gəlinən nəticə odur ki, süni intellektin tətbiqi yalnız düzgün istifadə olunduqda faydalıdır. Məsələn, səhiyyə sahəsində süni intellektin köməyi ilə xəstəliklərin diaqnozunun qoyulmasında inanılmaz inkişaflar əldə edilib. Ancaq yanlış təlimləndirilmiş sistemlər, səhv müalicə xəstəliklərin gözardı edilməsinə yol açır. Buna görə də süni intellektin düzgün işlədilməsi çox vacibdir.

Süni intellektin inkişafını davam etdirərkən bu texnologiyanın gücünü düzgün istiqamətləndirmək və ehtiyatla istifadə etmək lazımdır. Çünki bu texnologiya nə qədər mükəmməl olsa da, səhv istifadə olunduqda, onun təhlükələri və ətraf mühitə zərəri heç də az deyil. Bizim üçün önəmli olan bu texnologiyanın faydalarını maksimuma çatdırmaq və onun təbii resurslara təsirini minimuma endirməkdir.

Bu səbəbdən də süni intellektdən istifadə edərkən balansı qorumaq və onun mənfi təsirlərini azaltmaq üçün tədbirlər görmək vacibdir. Ekoloji təsirləri azaltmaq üçün təbii enerjidən istifadə etmək, data mərkəzlərinin daha səmərəli işləməsinə nail olmaq və etik qaydaları gözləmək ön planda dayanmalıdır. Bu gün biz süni intellektdən məsuliyyətlə istifadə etsək, onun həm cəmiyyətə, həm də planetə faydalı olmasını görürük.

Araz QULİYEV

Nəşr edilib : 05.02.2025 11:15