Könüllülük fədakarlıq və yardımsevərlik kimi insani dəyərlərin ən yüksək səviyyədə təcəssümüdür. Könüllülük fərdlərin öz həyatlarına məna və məqsəd qatmalarına, yeni təcrübələr qazanmalarına və cəmiyyətdəki dəyişikliklərə müsbət təsir etmələrinə imkan verir. Bu səbəbdən, könüllülük, həm fərdi, həm də kollektiv inkişaf üçün əvəzsiz bir vasitədir.

Könüllülük fəaliyyətlərinin əsas prinsipi fədakarlıqdır. Könüllülər şəxsi maraqlarını və mənafelərini bir kənara qoyaraq başqalarına yardım edir. Bu, onların cəmiyyətə və insanlığa olan bağlılığını və sevgisini göstərir. Könüllülər öz vaxtlarını, enerjilərini və bəzən maddi resurslarını heç bir qarşılıq gözləmədən xərcləyirlər. Bu fədakarlıq cəmiyyətə yalnız maddi yardımla deyil, həm də mənəvi dəyərlərin təbliği ilə töhfə verir.  Könüllülük fəaliyyəti insanlıq dəyərlərinin qorunub saxlanılmasında da əhəmiyyətli rol oynayır. İnsanpərvərlik, başqalarının ehtiyaclarını anlamaq və onlara dəstək olmaq qabiliyyətidir. Könüllülər isə bu dəyərlərin canlı təcəssümüdür.

Könüllülük fəaliyyəti insan cəmiyyətinin formalaşması ilə başlamış və zamanla daha sistemli bir forma almışdır. Könüllülər tarix boyunca müxtəlif ölkələrdə və mədəniyyətlərdə müharibələrdən sonrakı bərpa işlərindən tutmuş, təbii fəlakətlərin nəticələrinin aradan qaldırılmasına qədər müxtəlif sahələrdə əvəzolunmaz rol oynamışlar.

Azərbaycanda könüllülük hərəkatının tarixi ölkənin müstəqilliyini qazandıqdan sonra xüsusi bir inkişaf yoluna keçib. Müstəqillikdən əvvəl sovet dövründə, könüllülük fəaliyyətləri əsasən dövlət tərəfindən idarə olunan və ideoloji məqsədlərə xidmət edən təşkilatlar tərəfindən həyata keçirilirdi. Ancaq müstəqillikdən sonra, könüllülük daha çox fərdi təşəbbüs və cəmiyyətə xidmət ruhuna əsaslanmağa başladı.

Azərbaycanda könüllülük hərəkatı 90-cı illərin sonlarına doğru genişlənməyə başladı. Bu dövrədək əsasən gənclərin təşkil etdiyi bu hərəkat, müxtəlif sosial, mədəni və ekoloji layihələrdə fəal iştirak edərək, ölkənin təhsil, sağlamlıq, ətraf mühitin qorunması kimi bir çox sahələrində geniş yayıldı.

2000-ci illərin başlanğıcında, Azərbaycanda könüllülük daha institusional xarakter almış, bir çox yerli və beynəlxalq təşkilatlarla yeni əməkdaşlıqlar qurulmuşdur. Bu təşkilatlar könüllülərə təlim və tədris imkanları təqdim etməklə, onların bacarıqlarını artırdı və daha effektiv fəaliyyət göstərmələrinə köməklik göstərdi.

Hazırda, Azərbaycanda könüllülük hərəkatı daha geniş spektrdə fəaliyyət göstərir. Bu hərəkat, xüsusən gənclərə özünüifadə, şəxsi və peşəkar inkişaf imkanları yaradaraq, onların cəmiyyətdəki rolunu gücləndirməkdə davam edir. Könüllülük, eyni zamanda, ölkənin sosial rifahına və davamlı inkişafına töhfə verən mühüm bir faktor kimi qalmaqdadır. Bu proses, həm yerli, həm də qlobal səviyyədə əməkdaşlıq və dayanışmanın gücləndirilməsinə xidmət edir.

Cənab Prezident İlham Əliyev könüllülər haqqında demişdir: “Ümumiyyətlə, gənclər son illər ərzində ictimai həyatda çox fəal rol oynayırlar. Mən xüsusilə, könüllüləri qeyd etmək istərdim. Mən çox şadam ki, qısa müddət ərzində Azərbaycanda çox böyük, çoxminli könüllülər ordusu yaradılıb və könüllülər öz işi, öz əməlləri ilə cəmiyyətdə çox böyük rəğbət qazana biliblər, bizim ümumi işimizə çox böyük töhfə verirlər. Mən daim onların fəaliyyətini izləyirəm və onların fəaliyyətinə yüksək qiymət verirəm”.

Keçən ay ölkəmizdə keçirilən BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası - COP29-da könüllülərin göstərdiyi böyük fəaliyyət diqqətəlayiqdir. Gənc könüllülər iqlim üzrə diplomatiyanı yeni bir mərhələyə daşıyaraq, bu prosesin ayrılmaz hissəsinə çevrildilər.

COP-29 konfransında könüllülərin müxtəlif sahələrdə fəaliyyətini görə bilərdik. Onların protokol, logistika, mehmanxana idarəetməsi, şəhər tədbirlərinin təşkilati hissəsi, akkreditasiya prosesləri və media əməliyyatları kimi çoxfunksiyalı sahələrə cavabdeh olması və bunu layiqincə yerinə yetirmələri, məsuliyyətlərini dərk etməsi xüsusilə qeyd olunmalıdır.

Bu fəaliyyətlər onlara iş təcrübəsi qazandırmaqla yanaşı, qlobal çərçivədə iqlim ədaləti ideyasını təbliğ etməyə imkan yaratdı. Şəxsi tələblərin ödənilməsi və qonaqların rahat münasibət qurması üçün könüllülər əsas öhdəliklərini yerinə yetirdilər.

Gənclər könüllülük fəaliyyətlərində aktiv iştirak edərək həm şəxsi inkişaflarına töhfə verir, həm də cəmiyyətə xidmət etməyi öyrənirlər. Könüllülük gənclərə liderlik bacarıqları, problemlərin həllində yaradıcı yanaşma və sosial məsuliyyət hissini aşılayır. Məktəblər və universitetlərdə könüllülük proqramlarının təşviqi gənclərin sosial məsələlərdə iştirakını artırır. Könüllülük gənclərin yalnız şəxsi uğurlarına deyil, həm də cəmiyyətə töhfə vermək motivasiyasına ciddi təkan verir.

Könüllülər fədakarlıq və insanlıq dəyərlərini cəmiyyətə aşılamaqla, daha yaxşı bir dünya üçün çalışırlar. Könüllülük həm birlik, həm də gücün ən gözəl təzahürüdür. Hər birimiz könüllülərin cəmiyyətə verdiyi töhfələri tanımalı və bu fəaliyyətlərində onlara dəstək olmalıyıq.

Əziz QASIMOV

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin deputatı