NAXÇIVAN :

26 Aprel 2025, Şənbə

Ədəbiyyata əbədi sevgimlə keçmişi gələcəyə daşıyan məbədəm mən!

...

Zamanın axarının səssiz şahidi olsam da mən, tarixin qaranlıq səhifələrinə iz salan iti qələmlərin hər küncümdə əks-sədası duyulur. Düz altmış ildir ki, ulu diyar Naxçıvanın ədəbi dünyasının ruhunu qoruyur, sözün sehrini gələcək nəsillərə ötürürəm. 60 il öncə sadə bir xəzinə idim. Amma illər keçdikcə yaddaşım genişləndi, xəzinəm zənginləşdi. İndi iyirmi üç mindən çox eksponatımı sinəmdə qoruyuram – əlyazmalar, qədim kitablar, qəzet və jurnallar, xatirə əşyaları… Hər biri mənim danışan dilim, görən gözümdür. Divarlarımın arxasında Azərbaycan ədəbiyyatının nəhəngləri bir araya gəlib. Nizami əzəmətli heykəli, hikmət dolu sözləri ilə, Füzuli qəlbi közə döndərən misraları ilə, Nəsimi amansız edamın belə sındıra bilmədiyi ruhu ilə, Hüseyn Cavid bir əsrin dərdini daşıyan məsum baxışları ilə buradadır… Bəs Mirzə Cəlil? Axı mənə yaraşıq verən onun adıdır. Necə də qürurludur böyük dramaturqun adını daşımaq… Onun iti qələmi cəmiyyətin güzgüsü oldu, insanları haqqa səslədi. 100 il keçməsinə baxmayaraq, öz al-əlvanlığını itirməyən “Molla Nəsrəddin” jurnalının satirik təsvirləri, satiranın gülüş arxasındakı acı həqiqətləri zənginliyimə zənginlik qatdı. Məndə təkcə sözlər yaşamır, fırça ustalarının izləri də var – Əzim Əzimzadənin kəskin karikaturaları, İsmayıl Axundovun ecazkar lövhələri, Naxçıvanın gözəlliklərindən ilham alan neçə-neçə rəssamların rənglərin sehrindən yaratdığı tablolar… Mənim keçmişim qədər, gələcəyə də bir borcum var; Naxçıvan torpağının yetişdirdiyi böyük şair və yazıçıları yaşatmaq! Məmməd Arazın Vətən həsrəti, İslam Səfərlinin duyğulu misraları – hamısı burada, mənim ürəyimin dərinliklərindədir. 
Ədəbiyyatı misralarında yaşadan Süleyman Rüstəmin əlyazmalarını da qoruyuram mən. Onun hər sətrində xalqının səsi, arzuların işığı var. Onlar təkcə kağız deyil, şairin ruhunun incə bir parçası, dövrün çırpınan ilhamıdır. O sətirlərdə Vətənə sədaqət, sevgi, inam var – illər keçsə də, dəyişməyən, sınmayan, əyilməyən inam.
İncə ruhu, poetik baxışları ilə şeirlərində öz parlaq izini qoyan Mədinə Gülgünün duyğuları rəqs edir köksümdə… Hər misrada sevgi ümidlə qovuşur. Onun hər sətri sanki duyğuların rəng palitrasıdır. 
Əziz Şərifin qələmi isə ədəbiyyatda əks olunan güzgümdür. Onun əsərləri sanki sözün qanad açdığı yerdir. Onun tənqidi baxışı, ədəbiyyata dərin sevgisi hər küncümdə tarixləşən iz qoyub. 
Bir guşəm də var ki, sözün, düşüncənin, milli varlığın keşiyində dayanıb. Burada onun qoruyuculuğu zamanın sərt küləklərinə rəğmən çinar kimi boy göstərir. Bu Ulu Öndərə həsr olunan ən əziz guşəmdir. Bu guşədə hər bir eksponat onun ədəbiyyatımıza sevgi ilə qurduğu sipərin, mühafizə divarının nişanəsidir.
Mənim üçün ən gözəl anlar insanlarla dolu olduğum anlardır. O zaman hiss edirəm ki, yaşayıram, yaşadılıram. Hər gün yeni qonaqlar döyür qapımı. Bəzən bir uşaq əlini anasının isti ovuclarından çəkib vitrinlərimdəki köhnə kitabların sirrini çözməyə çalışır. Bəzən bir gənc şair ilham axtarır, qədim əlyazmaların ruhunu hiss etmək üçün. Bəzən bir yaşlı insan astaca divarıma söykənib köhnə günlərini xatırlayır.
Mən keçmişi bu günlə bağlayan körpüyəm. Əsrlər yetməz zamanın içində susmadan danışsam da! Məni dinləyənlər çoxdur. Hər bucağım bir nağıl danışır. Mən ədəbiyyatın müqəddəs məbədiyəm, ruhum sözlə yoğrulub. Bir müəllifin kağızın saralmış səhifələrində iz qoyan göz yaşları, bir şairin misraları arasında gizlənən gülüşü sirr kimi saxlayıram. Qoynumda illər əvvəl yazılmış sevgi məktubları pıçıldayır, qələmlərin ucundan damlayan kədər köksümə od qoyur. Ədəbiyyata əbədi sevgi ilə keçmişi gələcəyə daşıyıram, hər səhər qapılarım açıldıqda sanki yenidən doğuluram. 
İllərin tozu çiynimdə, zamanın pıçıltıları isə hər küncümdədir. Yüzyaşlı Tarix Muzeyindən sonra ulu diyarda yaradılan ən qədim ikinci muzeyəm mən… Hələ yüzə çatmasam da, altmış da az deyil. Altmış ilin içində minlərlə insan açıb qapılarımı, hər addım, hər toxunuş yaddaşımda iz salıb. Poeziyanın melodiyası, nəsrin dərinliyi, dramaturgiyanın möhtəşəmliyini içimdə yaşatmışam. Axı mən ədəbiyyatın daşlaşan yaddaşıyam. 

 Gülcamal TAHİROVA

Nəşr edilib : 17.03.2025 14:11