Naxçıvanın qoynunda, səssizliyin və tarixin birləşdiyi məkanda bir təhsil ocağı var. Burada bilik işığı ilə yol alan gənclər, zamanın sınaqlarına sinə gərərək gələcəyin texnologiyasını qurmağa hazırlaşırlar. Bu məkanın divarları təkcə daşlarla deyil, arzular və zəhmətlə hörülüb: Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci. Kökləri 100 illik təhsil yoluna dayanan bu kollecin keçdiyi inkişaf yolu, yetişdirdiyi mütəxəssislər və cəmiyyətə verdiyi töhfələr onun zəngin irsini formalaşdırıb. Bir əsr boyunca yüzlərlə gəncin bilik mənbəyi olmuş bu ali təhsil müəssisəsi zamanın sınaqlarından uğurla çıxaraq ənənələrini qoruyub saxlayıb və yeniliklərə uyğun inkişaf edib.

Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci Azərbaycan təhsil sisteminin qədim və zəngin tarixi olan orta ixtisas təhsili müəssisələrindən biridir. 25 fevral 1925-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasının IV Sovetlər Qurultayının “Naxçıvan Kənd Təsərrüfatı Texnikumunun yaradılması haqqında” Qərarı ilə əsası qoyulan bu kollec, həmin il kənd təsərrüfatının mexanikləşdirilməsi və aqronomluq ixtisasları üzrə 41 tələbə ilə fəaliyyətə başlayıb.

1925-1971-ci illərdə Naxçıvan Kənd Təsərrüfatı Texnikumu adı ilə fəaliyyət göstərən bu təhsil ocağı, 1971-ci ildə Babək rayonunun Şıxmahmud kəndinə köçürülmüş və toxumçuluq sovxozu ilə birləşdirilərək Mehdi Hüseynzadə adına “Naxçıvan Sovxoz Texnikumu” adlandırılmışdır. 1991-ci ildə ictimai təsərrüfatların ləğv olunması ilə əlaqədar texnikum Naxçıvan şəhərinə köçürülərək yenidən Naxçıvan Kənd Təsərrüfatı Texnikumu adını almışdır.

Kollecin həyətinə qədəm basan hər kəs burada bir fərqlilik hiss edir. Elə bil ki, illərin pıçıltıları, gənclərin ümid dolu addımları ilə birləşib, görünməz bir harmoniyanı yaradır. Dərs otaqlarında sükut hökm sürsə də, bu sakitlik dərin düşüncələrə, yenilik axtarışlarına, gecə-gündüz davam edən çalışmalara şahidlik edir. Burada hər masa üzərində bir xəyal, hər lövhədə bir gələcək cizgilənir.

1997-1999-cu illərdə Naxçıvan Aqrar Sənaye Kolleci adı altında, daha sonra yenidən Naxçıvan Kənd Təsərrüfatı Texnikumu olaraq fəaliyyət göstərən, 26 avqust 2002-ci ildə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı ilə Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci adlandırılan və 25 oktyabr 2002-ci ildən bu adla fəaliyyət göstərən kollec sənətə, texnologiyaya, zəhmətə sədaqətlə yaşayan ruhun bir parçasıdır. Bu kollecin gəncləri yalnız texniki biliklər öyrənmir, həm də həyatın sərt yollarına dözməyi, uğura gedən yolda səbir etməyi öyrənirlər. Çünki buradan məzun olanlar yalnız bir diplomla deyil, içlərində qığılcımlanan bir iradə ilə həyatı qarşılayırlar.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən 2000-ci ildə imzalanan təhsil sisteminin təkmilləşdirilməsi haqqında Fərmana əsasən kollec Kənd Təsərrüfatı Nazirliyindən Təhsil Nazirliyinin tabeliyinə verilmişdir. 2012-ci ildə isə Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyinin tabeliyinə keçmiş, 2023-cü ildə Naxçıvan Dövlət Universitetinin nəzdinə daxil edilmişdir. Kollecin müasir binası 10 oktyabr 2016-cı ildə istifadəyə verilmişdir. 5 mərtəbəli, 784 yerlik bina müasir avadanlıqlarla, o cümlədən 15 elektron lövhəli sinif otağı, kimya-biologiya, fizika, STEAM laboratoriyaları və innovasiya mərkəzləri ilə təchiz edilmişdir.

Bu kollecin ürəyi kimi döyünən bir guşə var – kitabxana. Burada zaman dayanır, səhifələrdə yazılanlar isə sükut içində danışır. Gün işığının pəncərələrdən süzüldüyü bu məkanda hər kitab bir pıçıldayan dostdur, hər sətir isə insan ruhunun gizli künclərinə işıq salır. Rəflər boyu sıralanmış kitablar illərin sirlərini, elmin dərinliklərini öz səhifələrində daşıyır. Həmin kitabxana 10 min 232 kitabı kollec tələbələrinin ixtiyarına vermişdir ki, bu kitablardan 5 min 517-si bədii ədəbiyyat, 4 min 715-i isə müxtəlif növ dərsliklərdir. Bir tələbə burada öz gələcəyinin açarını tapır, bir başqası isə keçmişin hikmətlərini oxuyur. Tozlu səhifələrdə əsrlərin nəfəsi hiss olunur, yenicə açılmış kitabların qoxusu isə gələcəyə olan ümidləri xatırladır.           

Bu kitabxanada hər kəs öz hekayəsini yazır. Kimisi texnologiyanın sirlərini öyrənməyə gəlir, kimisi isə sözün sehrində özünü tapmağa çalışır. Bəzən bir tələbə kitab səhifələri arasında elə itir ki, saatların necə keçdiyini belə anlamır. Digəri isə masa arxasında əyləşərək qələmini kağıza toxundurur və gələcəyin böyük ideyalarını formalaşdırır. Burada sükut danışır. Səslər alçaqdır, amma fikirlər ucadan səslənir. Hər səhifə çevirildikcə, yeni dünyalar açılır, yeni yollar görünür. Kitabxana yalnız bir bina deyil, o, düşüncələrin sığınacağı, ruhun qidalandığı bir məbəd, elm və bilik yolunda sönməyən bir çıraqdır.

Bu kollecdə həyat müxtəlif çalarlarla boyanır. Hər ixtisas bir rəngdir, hər tələbə isə bu rənglərdən öz yolunu çəkən bir rəssam. Mühasibat uçotu ilə maliyyənin riyazi incəliklərini öyrənənlər də var, bank işi ilə iqtisadiyyatı idarə etməyi bacaranlar da. Onlar rəqəmlərin susqun dilini anlayır, cəmiyyətin dövranını təmin edən görünməz sütunları möhkəmləndirirlər.

Telekommunikasiya sahəsini seçənlər isə sözləri, səsləri, məlumatları uzaq məsafələrə daşımağın sirrini öyrənir. Onlar sanki rabitənin sehrbazlarıdır – insanları bir-birinə yaxınlaşdıran görünməz tellərin ustaları.

Baytarlıq ixtisası öz qəlbində mərhəməti daşıyanlar üçündür. Onlar canlıların sağlamlığını qorumağı, təbiətlə harmoniyada yaşamağı öyrənirlər. Hər bir xəstə heyvan onların əlində şəfa tapır, kənd təsərrüfatı isə onların bilikləri sayəsində inkişaf edir. Aqrar təsərrüfatın təşkili ixtisası isə torpağın ruhunu anlayanlar üçündür. Onlar bilirlər ki, bir toxumun cücərməsi, bir tarlanın bərəkətə çevrilməsi böyük zəhmət və bilik tələb edir. Əkinçiliyin sirlərini öyrənən bu tələbələr sabahın ərzaq təhlükəsizliyini təmin edən qəhrəmanlardır.

Turizm işinin təşkili ixtisasını seçənlər isə ölkənin gözəlliklərini dünyaya tanıtmağı öyrənirlər. Onlar hər bir məkanı bir tarix səhifəsi kimi oxuyur, mədəniyyətin və qonaqpərvərliyin elçisinə çevrilirlər. Səyyahların yolyoldaşı, ölkənin simasını təqdim edənlər də məhz onlardır.

Bu kollecdə daha on üç fərqli ixtisas var. Hər biri bir dünyadır, hər biri bir ümiddir. Kimisi şəhərləri işıqlandıran mühəndis olacaq, kimisi elmi inkişaf etdirəcək. Kimisi gələcək biznes layihələrinin təməlini qoyacaq, kimisi isə insanları bir-birinə bağlayan informasiya şəbəkələrinin memarı olacaq.

Burada oxuyan gənclər, sadəcə, bir sənət öyrənmir, həm də həyatın müxtəlif sahələrində iz buraxmağa hazırlaşırlar. Çünki bilik bir xəzinədir və bu kollecdə hər kəs öz xəzinəsinin açarını axtarır.

Burada təhsil prosesi 71 müəllim tərəfindən təmin olunur ki, bunların sırasında fəlsəfə doktorları, magistrlər və təcrübəli pedaqoqlar dayanır. Kollecin əyani şöbəsində 36 qrupda 573 tələbə vardır. Onlardan 403 nəfəri dövlət hesabına, 170 nəfəri isə ödənişli əsaslarla təhsil alır.

Kollec 100 illik fəaliyyəti ərzində 50 minə yaxın məzun yetişdirmişdir. Görkəmli alimlərdən olan akademiklər Həsən Əliyev və Həsən Abdullayev, professorlar Yunis Səfərov və Hacı Hacıyev, Sovet İttifaqı qəhrəmanları Qəzənfər Əkbərov və Nəcəfqulu Rəfiyev, həmçinin Sosialist Əməyi qəhrəmanları Məmməd Əsgərov və Narı Quliyeva kimi insanlar bu kollecin yerirmələrindən olmuşdur…

Bir əsrlik tarixə malik bu kollec təkcə təhsil ocağı deyil, həm də elmin, bilik və maarifin yayılmasında mühüm rol oynayan bir mərkəzdir. 100 il ərzində bu kollecdə minlərlə peşəkar kadr yetişdirilib, cəmiyyətə xidmət edən mütəxəssislər hazırlanıb. Keçmişin zəngin təcrübəsi və bugünkü müasir yanaşmalar sayəsində Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci gələcəyə inamla addımlayır. Ənənələrini qoruyub saxlayaraq yeniliklərə açıq olan bu kollecin qarşıdakı illərdə də təhsil sahəsində mühüm uğurlara imza atacağı şübhəsizdir. 100 illik irs yeni nəsillərə örnək və ilham mənbəyi olmağa davam edəcək…

Rafiq TƏHMƏZ

Arzu ƏSGƏROV

Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecinin müəllimi