Ötən günlərdə Azərbaycan daha bir önəmli tədbirə ev sahibliyi etdi – “Dünya düzəninin yenidən düşünülməsi: çağırışların fürsətə çevrilməsi” mövzusunda XII Qlobal Bakı Forumu keçirildi. Bu tədbir dünya siyasətində mühüm yer tutaraq, qlobal problemlərin həllinə dair diskussiyaların aparıldığı nüfuzlu platforma kimi yadda qaldı.

Forumda 50-dən çox hazırkı və sabiq prezident və baş nazir, BMT strukturlarının rəhbərləri, eləcə də tanınmış alimlər və ekspertlər daxil olmaqla dünyanın müxtəlif ölkələrindən 400-ə yaxın siyasi xadim iştirak etdi. Bu tədbirin əhəmiyyəti təkcə iştirakçıların nüfuzu ilə ölçülmür, həm də onun Azərbaycanın beynəlxalq arenada artan rolunu nümayiş etdirməsi ilə bağlıdır.

2013-cü ildən etibarən hər il keçirilən Bakı Forumu Azərbaycanın qlobal siyasətdə fəal iştirakına, beynəlxalq diplomatiyada nüfuzunun artmasına və dünyanın mühüm məsələlərinin müzakirəsində aparıcı ölkə kimi çıxış etməsinə sübutdur. 2020-ci ildə qazanılan Qarabağ Zəfərindən sonra isə Azərbaycan diplomatiyası daha da güclənib, BRICS, ŞƏT, MDB, TDT və DİF kimi regional və qlobal təşkilatlarda mövqeyi daha da möhkəmlənib.

Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunun artmasının ən bariz nümunələrindən biri ötən il Bakı şəhərində keçirilən COP29 oldu. 200-ə yaxın ölkənin razılığı ilə təşkil olunan bu tədbir Azərbaycanın qlobal ekoloji gündəmdə aparıcı oyunçuya çevrildiyini göstərdi. Prezident İlham Əliyevin XII Qlobal Bakı Forumunun açılışında bildirdiyi kimi, Bakı COP29-da bərpa olunan enerji layihələri üçün maliyyələşmənin 100 milyard dollardan 300 milyard dollara qədər artırılmasına nail oldu. Bu nəticə “Bakı sıçrayışı” kimi tarixə düşdü və Azərbaycanın qlobal məsələlərin həllində oynadığı rolu bir daha sübut etdi.

XII Qlobal Bakı Forumu qlobal siyasi böhranlar, münaqişələr və təhlükəsizlik məsələlərinin müzakirə olunduğu əsas beynəlxalq platformalardan biri oldu. Dünyanın müxtəlif bölgələrində davam edən silahlı münaqişələr, müharibələr və yeni münaqişə ocaqlarının yaranma ehtimalı fonunda, forumda ədalətli dünya düzəninin formalaşdırılması üçün vacib çağırışlar edildi.

Azərbaycan uzun illər erməni faşizminin fəsadlarından əziyyət çəkmiş və bu təhlükəni aradan qaldırmaq üçün mübarizə aparmış bir ölkə kimi, öz təcrübəsini bölüşdü və regionda sabitliyin təmin olunması istiqamətində atdığı addımları iştirakçıların diqqətinə çatdırdı.

Forumun təşkilatçısı olan Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi qlobal problemlərin müzakirəsində uğurlu platforma kimi beynəlxalq aləmdə tanınıb. Bu mərkəz Azərbaycanı dünyanın mühüm diplomatik mərkəzlərindən birinə çevirib. XII Qlobal Bakı Forumunda müxtəlif ölkələrin liderlərinin iştirakı bunun bir daha təsdiqi oldu.

Forumda çıxış edən Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın beynəlxalq mövqeyini bir daha vurğuladı. O, çıxışında əsasən aşağıdakı məsələlərə toxundu:

Enerji təhlükəsizliyi: Azərbaycan Avropanın enerji tərəfdaşı olaraq öz rolunu gücləndirməkdə davam edir. Cənub Qaz Dəhlizi layihəsi Avropanın enerji asılılığını azaltmaqda mühüm rol oynayır. Azərbaycan təkcə neft və qaz tədarükçüsü deyil, həm də bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafında lider ölkələrdən biridir.

Qarabağ münaqişəsinin həlli: Prezident İlham Əliyev vurğuladı ki, Azərbaycan öz torpaqlarını güc yolu ilə azad etməsəydi, BMT-nin qətnamələri daha 27 il kağız üzərində qalacaqdı. Lakin Azərbaycan beynəlxalq hüququn verdiyi imkanlardan istifadə edərək öz ərazi bütövlüyünü bərpa etdi. Bu gün isə Azərbaycan sülh prosesinə sadiqdir və regionda sabitliyin təmin olunmasına çalışır.

Azərbaycan-ABŞ münasibətləri: Prezident İlham Əliyev çıxışında bildirdi ki, Azərbaycan hər zaman ABŞ üçün etibarlı tərəfdaş olub. Lakin Bayden administrasiyasının siyasəti bu münasibətləri zəiflətdi. Buna baxmayaraq, Azərbaycanın yeni administrasiya ilə əməkdaşlığı bərpa edəcəyinə inam ifadə olundu.

Azərbaycanın mədəni irsinin bərpası: Prezident qeyd etdi ki, ermənilər Azərbaycanın mədəni irsinə qarşı məqsədyönlü vandalizm törədib, bütün şəhərləri xarabalığa çeviriblər. Hazırda Azərbaycan bu əraziləri yenidən qurur və regionda yeni inkişaf dövrü başlayır.

XII Qlobal Bakı Forumu qlobal problemlərin müzakirə edildiyi və onların həll yollarının araşdırıldığı mühüm beynəlxalq platforma kimi yadda qaldı. Azərbaycan bu forum vasitəsilə dünyaya sabitlik, sülh və təhlükəsizlik mesajı verdi. Forumda aparılan müzakirələr göstərdi ki, Azərbaycan təkcə regional deyil, qlobal miqyasda da əhəmiyyətli rol oynayır.

Beynəlxalq beyin mərkəzlərinin qeyd etdiyi kimi, Bakı Forumu müzakirə olunan mövzular baxımından qlobal böhranların və geosiyasi dəyişikliklərin mənfi təsirlərinin aradan qaldırılması üçün mühüm platformadır. Bu forum Azərbaycanın dünya siyasətində mövqeyini daha da gücləndirdi və onu qlobal problemlərin həllində açar oyunçulardan birinə çevirdi.

Canməmməd CANMƏMMƏDOV

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin deputatı