İlıq bir nəfəs evlərimizin pəncərəsini döyüb, qapılarımızı taybatay açıb bizə qonaq olur. Gəlişin həyatımıza yenilik, qəlbimizə sevinc, ətrafa gözəllik, təbiətə canlanma, elimizə şadlıq, Vətənimizə isə xalqımızın sevimli bayramı – Novruzu gətirir. Təbiət min rəngə çalır, al-əlvan naxışlarla bəzənir, quşlar öz yuvalarına qayıdır, hər yerdə onların ürəkləri riqqətə gətirən nəğmələri ruhumuzu oxşayır.

Xalqımızın od-ocaq-atəşlə bağlı təsəvvür sistemi zəngin tarixi köklərə malikdir. Od-ocaq inkişafın, mədəniyyətin təkanverici qüvvəsi kimi göstərilməklə qədim Şərq təqvimlərində özünəməxsus yer alıb.

Bu qış heç əvvəlki qışlara bənzəmir. Göy elə bil yerə qar payını əsirgəyib. Qışın böyük çilləsində diyarımızın dağlarına, rayon və kəndlərinə ara-sıra qar yağdı. Kiçik çillə girəndən isə elə bil özü ilə bərabər ruzi-bərəkət rəmzi olan qarı da gətirib. Bu günlər yurdumuza yağan bol qar bizi bir daha sevindirdi. Bir anda hər tərəf ağ örpəyə büründü. Bu qar bizi uşaqlığımızın ən gözəl, sevincli, yaddaqalan xatirələrinə apardı. Gecə qəfil yağan qarı səhər pəncərədən seyr etmək bizi nə qədər xoşbəxt edirdi. Əynimizi qalın edib tələsik həyətə çıxırdıq. Bayırda əvvəlcə göydən əl-üzümüzə düşən sehrli qar dənəciklərini tutmağa çalışır, sonra xüsusi təbəssüm və sevinclə qartopu düzəldib bir-birimizə atırdıq. Bu qartopu oyununun sonu uşaqlardan bir neçəsinin qarın üzərinə yıxılması, digərlərinin də bundan istifadə edib onları qara qərq etməsi ilə bitərdi. Üzümüz, qulaqlarımız qızarmış, əynimiz ağappaq evə gələrdik, amma o gözəlliklərdən doymaz, yenə oynamağa tələsərdik. Əlbəttə ki, həmin xatirələr bu gün üçün də yad deyil... Öz rəngi ilə aydınlıq, təmizlik simvolu olan qarın yağmağına ən çox uşaqlar sevinir. Hər yeri uşaqların şən gülüş səsləri bürüyür. Onlar məktəbə yollanarkən, tənəffüs vaxtı, dərsdən çıxıb evə qayıdarkən küçədə, həyətdə əlləri şaxtadan göynəyənədək, əlcəkləri islananadək qartopu oynayırlar. Qış fəslində qartopu oynamaq, qar adamı düzəltmək, xizəklə sürüşmək onların ən sevimli əyləncəsidir. Uşaqların bu sevincinə balacalar, hətta bir anda uşaqlaşan böyüklərimiz də qoşulur...

Nəğməkar şair, dramaturq İslam Səfərli 12 fevral 1923-cü ildə Babək rayonunun Şəkərabad kəndində dünyaya gəlib. O, mənalı ömrünə böyük bir sənətkar irsini sığışdıraraq yaddaşlarda əbədi qala bilib. Sənətkarın zəngin yaradıcılıq irsi bu gün də incəsənət adamlarının müraciət etdiyi əsas mənbələrdəndir. “Ana”, “Yadıma düşdün”, “Nə vaxta qaldı”, “Aylı gecələr”, “Ay qaşı, gözü qara qız”, “Bir xumar baxışla”, “Qonaq gəl bizə”, “Bakı, sabahın xeyir!”, “Bir könül sındırmışam” kimi sözlərində ürək və qəlb çırpıntılarının, sevgi və poetik hüsn­rəğbətin duyulduğu, şirin, axıcı və gözəlliklərlə dolu əbədiyaşar mahnılara necə qulaq asmaya bilərik? Onun belə poetik nümunələrinə məşhur bəstəkarlarımız tərəfindən 200-ə yaxın mahnı bəstələnib. İndinin özündə də bu mahnılar dillər əzbəridir və sevilə-sevilə dinlənilir. Şairin bir çox şeirlərinə bəstələnmiş mahnılar Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin, mahnı xəzinəmizin qızıl fondunu təşkil edən əsərlər sırasında yer alır. 

İslam Səfərli ilk şeirlərini 17 yaşında ikən yazıb. Məktəbi bitirdikdən sonra könüllü olaraq 1941-1945-ci illər müharibəsində iştirak edib, müxtəlif cəbhələrdə döyüşüb, həmçinin müharibə əleyhinə mübarizəsini qələmi ilə davam etdirib. Müharibə bitdikdən sonra Vətənə qayıdan İslam Səfərli yaradıcılığı ilə tezliklə ədəbi aləmdə tanınır və sevilir. Oçerk, novella, libretto və kino­ssenari, məqalələr də yazır, xarici ədəbiyyatdan uğurlu tərcümələr edir. Onu insanlara ən çox sevdirən isə dərin duyğularla yazdığı şeirləri olur. Əsasən, heca vəznində yazan görkəmli şair, hətta “Heca vəznliyəm mən” adlı ayrıca bir şeirində bu vəznə sədaqətini, məftunluğunu bəyan edir. Onun güclü, romantik pafoslu şeirlərində çox dərin bir səmimiyyət duyulur. Bu şeirlərdəki şirinliyin, axıcılığın əsas səbəbi də şairin özünün dediyi kimi poetik ruhuna arxalanması idi.

Bu gün ölkəmizdə ictimai maraqları naminə təmənnasız əmək sərf edən insanların sayı yüzlərlədir. Onlar könüllülük fəaliyyətinə qoşulmaqla insan hüquq və azadlıqlarının, qanunçuluğun, sülh mədəniyyətinin, tolerantlığın, mədəni tarixi sərvətlərin qorunması, sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərə, əhalinin aztəminatlı təbəqəsinə, qocalara, qaçqın və məcburi köçkünlərə kömək edilməsi, yeniyetmə və gənclərlə işlərin aparılması, ətraf mühitin mühafizəsi və ekoloji tarazlığın saxlanması, təbliği kimi müxtəlif sahələrdə vahid niyyət ətrafında birləşirlər. Bu fəaliyyətlə təmənnasız məşğul olan şəxslər “könüllülər” adlanır. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin Sərəncamı ilə 2020-ci ilin “Könüllülər ili” elan olunması ölkəmizdə, eləcə də onun ayrılmaz hissəsi olan muxtar respublikamızda da könüllülüyün yeni mərhələsinin inkişafına, təşəbbüskar, innovativ düşüncə tərzli və müasir dünyagörüşlü gənclərin formalaşmasına imkanlar açacaq.

İlin bütün fəsillərində muxtar respublikamıza turist axınının şahidi oluruq. 2019-cu ildə qədim diyarımıza ölkəmizin digər bölgələrindən və xarici ölkələrdən 416 minə yaxın turist gəlib. Həmçinin Böyük Britaniyada nəşr olunan dünyanın ən məşhur səyahət jurnalı “Vanderlast” Naxçıvan şəhərini səyahət edilən 50 ən təhlükəsiz və gözəl şəhərlər sırasına daxil edib. Bu statistik məlumatlar bir daha göstərir ki, Naxçıvan turistlərin ən çox müraciət etdiyi şəhərlər sırasında öz yerini qoruyub saxlayır. Keçən günlərdə Pakistan Respublikasından diyarımıza səyahətə gələn turistlər də Naxçıvanın qış fəslində gəzib-görməli yerlərində oldular.

Şəhərimizdə Pakistan vətəndaşı İmran Muhammedlə həmsöhbət olduq. O, qeyd etdi ki, hazır­da ailəsi ilə birgə Bakı şəhərində yaşayır və orada ticarətlə məşğul olur: – Biz bir neçə ildir, Bakıya gəlmişik. Azərbaycan mənim ikinci Vətənimdir. Pakistan və Azərbaycan arasındakı yaxın və səmimi dostluq əlaqələri uzaq keçmişə dayanır. Xatırladım ki, Pakistan Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyan ilk üç dövlət sırasındadır. Hər iki dövlətin insanlarının bir-birinə qarşılıqlı hörmət və ehtiramı var. Azərbaycanın tanınmış diyarı olan Naxçıvana isə ilk dəfədir, gəlirəm. Bura çox xoşuma gəldi. Mən əvvəldən də məlumatlıyam ki, Pakistanla Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında qarşılıqlı dostluq əlaqələri vardır. Buranın ali təhsil müəssisələrində Pakistandan olan tələbələr təhsil alır, universitetlərarası sıx əlaqələr mövcuddur. Həmçinin görkəmli Azərbaycan yazıçısı, əslən Naxçıvandan olan Cəlil Məmmədquluzadə haqqında kitablar Pakistanda urdu dilində nəşr olunub.

Bu gün muxtar respublikamızda dövlət gənclər siyasətinin uğurla davam etdirilməsinin nəticəsidir ki, geniş dünyagörüşə malik, savadlı və intellektual, müasir gənc nəsil formalaşıb. Sevindirici haldır ki, vətənpərvər, çalışqan və sağlam gənclik qədim diyarımızı ölkəmizdən kənarda da layiqincə təmsil edə bilir. Onlara göstərilən qayğının nəticəsidir ki, muxtar respublika gənclərinin fəaliyyəti dövlətimiz tərəfindən layiqincə qiymətləndirilir. Biz də artıq başa çatmaqda olan 2019-cu ildə müxtəlif sahələrdə qazandıqları uğurları ilə fərqlənən gənclərimizlə həmsöhbət olduq.

Nərgiz İsmayılova 1986-cı ildə Ordubad rayonunun Əndəmic kəndində anadan olub. İstər orta məktəb, istərsə də liseydə təhsil aldığı illərdə qələm hər zaman onunla yoldaş olduğundan duyğularını daim şeirlər, pritçalar, hekayələr şəklində ifadə edib. Ədəbiyyatı çox sevməsi səbəbindən də 2004-cü ildə Naxçıvan Dövlət Universitetində Azərbaycan dili və ədəbiyyat ixtisası müəllimliyi üzrə təhsil almağa başlayıb. 2008-ci ildə universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirib, təhsilini 2009-cu ildən Gəncə Dövlət Universitetinin Xarici ölkələr ədəbiyyatı ixtisasında magistr pilləsi üzrə davam etdirib. 2012-ci ildə həmin universiteti də fərqlənmə diplomu ilə bitirib. Hazırda AMEA Naxçıvan Bölməsinin İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyatşünaslıq şöbəsində böyük elmi işçi vəzifəsində çalışan Nərgiz İsmayılova filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi mərtəbəsinədək yüksəlib.

Xalqımızın qədim tarixi ilə bağlı olan, əsrlər keçdikcə cilalanaraq müasirliyə qovuşan aşıq sənəti folklorumuzun zənginliyinin təsdiqidir. Dərin məzmunlu, zəngin sənət növü kimi aşıq yaradıcılığı Naxçıvanda qədimdən formalaşıb, inkişaf edib. Elə buna görə də diyarımızda  folklorun aparıcı qolunu təşkil edən ozan-aşıq yaradıcılığının görkəmli nümayəndələri olub. Naxçıvan aşıq mühiti keçən əsrlər ərzində söz və saz yaradıcılığı sahəsində özünəməxsusluq qazanaraq aşıq sənətinə qiymətli töhfələr verib. Bu yazıda sizə zəmanəsinin məşhur aşıqlarından olan, Azərbaycan şairi, çağdaş Naxçıvan aşıq məktəbinin banisi Sərraf Qasım haqqında danışacağıq. Şahbuz aşıq mühitinin bu görkəmli nümayəndəsi uzun illər ərzində saz həvəskarlarına aşıq-saz sənətinin sirlərini öyrədib. Bu gün də Naxçıvan aşıq mühitində fəaliyyət göstərən söz ustadlarının bir çoxu onun yetirmələridir. Onlar muxtar respublikamızda keçirilən xalq mərasimlərində, dövlət tədbirlərində, eləcə də xaricdə qədim diyarımızın folklor-musiqi mədəniyyətini layiqincə təmsil edirlər.